Từ xa xưa, nhất là trong thời gian từ thập kỷ 90 trở lại đây, nước ta rộ lên một nghề mà dân gian thường gọi là “cò” đất. Ở thành phố, “cò” đất hoạt động ở những vùng xây dựng khu đô thị mới, tại những nơi có chỉnh trang, cải tạo thành phố…riêng ở các vùng nông thôn, có những “cò”đất chuyên giới thiệu, mua bán đất ruộng.
Chỉ cần cắm một vài bảng trước cửa nhà hoặc tại quán nước, hoặc viết hẳn lên tường nhà…với nội dung rất đơn giản: “tại đây có giới thiệu mua bán nhà, đất” hoặc đơn giản hơn là: “Anh Năm nhà đất” hoặc “Chị Tám chuyên nhà đất + số điện thoại di động”…
Không cần có văn phòng, cũng chẳng có nhân viên, chỉ cần có số điện thoại nhà và điện thoại di động, và như thế một điểm “cò” nhà đất chuyên nghiệp ra đời và xem chừng có nhiều người kiếm khá nhiều tiền với nghề tưởng chừng như rất đơn giản này.
Theo thời gian và yêu cầu của pháp luật, xuất phát từ những hạn chế của thị trường bất động sản trong thời gian qua, ngày 26/09/2006 Quốc hội khóa XI kỳ họp thứ 9 thông qua luật kinh doanh bất động sản và chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2007. Như vậy, nhà nước Việt Nam chính thức công nhận “Môi giới bất động sản” chính thức trở thành một nghề trong nền kinh tế thị trường.
Luật kinh doanh bất động sản đã ban hành, quy định tại chương IV, mục I từ điều 44 đến điều 50 đã quy định về nguyên tắc hoạt động, nội dung, thù lao, hoa hồng, các quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hành nghề “Môi giới bất động sản” cũng như điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, và như vậy, mỗi người hành nghề môi giới bất động sản bắt buộc phải thông qua đào tạo bài bản, đồng thời phải thi lấy chứng chỉ hành nghề.
Nghề môi giới bất động sản là một hoạt động dịch vụ, làm trung gian cho việc đàm phán, tư vấn ký hợp đồng mau bán bất động sản, là cầu nối giữa người mua và người bán bất động sản, và người môi giới được hưởng thù lao, hoa hồng theo hợp đồng môi giới bất động sản.
Người và các tổ chức môi giới bất động sản có nhiệm vụ tư vấn cho các bên mua và bán đất động sản về thủ tục, giấy tờ có liên quan, có trách nhiệm cung cấp thông tin rõ ràng, minh bạch về bất động sản, về giá cả bất động sản.
Thực hiện giao dịch hợp pháp, hạn chế lượng giao dịch mua bán “ngầm” trên thị trường, giúp nhà nước quản lý và phát triển thị trường bất động sản ổn định, lành mạnh và có hiệu quả.
Thông qua lực lượng môi giới bất động sản, người mua bất động sản nhanh chóng có sự hiểu biết đầy đủ (đỡ mất thời gian đi lại tìm hiểu, nhiều khi hiểu sai do không chuyên nghiệp) và lượng thông tin cần thiết, rõ ràng, minh bạch để thực hiện giao dịch nhanh nhất và có hiệu quả trong việc chuyển nhượng, thuê bất động sản. Người bán cũng nhanh chóng bán bất động sản với một chi phí “hoa hồng môi giới” phải trả không đáng kể.
Thông thường, chi phí hoa hồng môi giới này là do 2 bên giữa người mua và người bán tự thỏa thuận với nhau, nhưng đa phần chi phí này là do người bán chịu.
Chi phí hoa hồng môi giới trong thực tế giao động từ 0,5 % đến 2% trên tổng giá trị bất động sản giao dịch, tùy theo giá trị bất động sản nhỏ hay lớn mà chi phí này sẽ ít hay nhiều.
HOẠT ĐỘNG MÔI GIỚI BẤT ĐỘNG SẢN THÔNG THƯỜNG SẼ CÓ TRÌNH TỰ NHƯ SAU:
1. Khách hàng lập nhiều phiếu đăng ký dịch vụ môi giới, chuyển nhượng hoặc cho thuê bất động sản…đồng thời cung cấp cho nhà môi giới toàn bộ giấy tở bản sao có liên quan đến bất động sản.
2. Khách hàng nộp phí tượng trưng ban đầu đồng thời thống nhất chi phí hoa đồng cho cả thương vụ môi giới.
3. Nhà môi giới bất động sản trogn quá trình nắm vững bất động sản đồng thời làm marketing cho hàng hóa, khi tìm được người thuê, mua bất động sản, nhà môi giới sẽ thông báo cho khách hàng để hai bên tiến hành đàm phán đi đến thống nhất thuê, mua bất động sản và những điều kiện ràng buộc chi tiết.
4. Sau đó sẽ tiến hành thủ tục sang tên,thanh toán tiền mua bán theo hợp đồng. Nhà môi giới sẽ thu phí môi giới (trong đó có tính cả phần thu tượng trưng ban đầu), phí sang tên (nếu có) và thanh lý hợp đồng.
5. Trường hợp quá thời hạn mà nhà môi giới vẫn chưa tìm được người mua để thực hiện giao dịch với khách hàng thì 2 bên sẽ gia hạn lại thời gian. Khi nhà môi giới giới thiệu bán được thì coi như hợp đồng 2 bên đã kết thúc.
Hiện nay trên thị trường bất động sản Việt Nam còn có rất nhiều các văn phòng (tổ chức), cá nhân hành nghề môi giới bất động sản bất hợp pháp, không đăng ký hành nghề, thường mang tính chụp giật, cung cấp nhiều thông tin sai lệch làm thiệt hại cho cả người mua và người bán bất động sản.
Để khắc phục tình trạng này, thực hiện nghiêm luật Kinh doanh bất động sản và đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình, khách hàng sẽ phải chọn ra các cá nhân và tổ chức hành nghề môi giới bất động sản có uy tín, chuyên nghiệp để có thể được tư vấn một cách chính xác, minh bạch mang lại hiệu quả cao nhất cho khách hàng.
Để có thể hành nghề môi giới bất động sản và hướng tới sự phát triển bền vững, “người môi giới bất động sản” cần phải có đạo đức nghề nghiệp trong kinh doanh bất động sản, phải là người trung thực, bảo vệ lẽ phải, pháp luật, cũng chính là bảo vệ uy tín nghề nghiệp cho chính mình.
Mặt khác, người môi giới bất động sản phải thường xuyên nâng cao trình độ tay nghề, học tập về những ngành nghề có liên quan như: trong định giá bất động sản, quản lý và điều hành sàn giao dịch bất động sản, trong pháp luật về kinh tế giao dịch hợp đồng, trong pháp luật quản lý đất đai…và nhiều vấn đề cần phải am hiểu sâu sắc và chặt chẽ, từ đó mới có thể tư vấn tốt nhất, đảm bảo hiệu quả cho khách hàng.