Có một thực tế tồn tại trong nhiều năm nay là việc giao dịch mua bán trên thị trường bất động sản rất ít có được thông tin chính xác, rõ ràng, thậm chí có nhiều thông tin sai lệch dẫn đến thiệt hại cho khách hàng.
I. Thiếu thông tin
Một bất động sản cấu thành từ nhiều yếu tố như: tình trạng pháp lý (hồ sơ, giấy tờ về quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản và giấy tờ liên quan đến việc tạo lập bất động sản…); đặc điểm, tính chất, công năng sử dụng, chất lượng, các hạn chế của bất động sản, quy hoạch, thực trạng các công trình hạ tầng, các dịch vụ về kỹ thuật và xã hội có liên quan đến bất động sản…thế nhưng khi đưa bất động sản ra giao dịch thì các thông tin này chưa được cung cấp đầy đủ đến khách hàng. Chẳng hạn trong thời gian qua, do chưa có một tiêu chuẩn rõ ràng để phân loại chung cư cao cấp nên chủ đầu tư không căn cứ tiêu chuẩn nào nhưng vẫn công bố là xây dựng chung cư cao cấp, để rồi bán với giá chênh lệch 5 – 15 triệu đồng/m2 (tính ra tổng giá trị chênh lệch trên mỗi căn hộ 100m2 sẽ từ 5 trăm triệu đến 1,5 tỷ đồng). Nhiều nhà đầu tư cũng không quy định cụ thể, rõ ràng về phương thức thanh toán, thời gian đóng tiền từng đợt, thời hạn chót giao nhà, trách nhiệm thỏa thuận đền bù của các người mua lẫn người bán nếu không làm đúng hợp đồng. Ngược lại, nhiều người mua- bán bất động sản cũng thiếu kiến thức về pháp lý , không biết khi thực hiện một giao dịch cần những giấy tờ, thủ tục gì. Giá cả bất động sản cũng không nắm được, chỉ dựa trên tin đồn.
Từ thực trạng đó, rất nhiều thông tin về bất động sản không được thông báo chính xác, làm cho không ít người mua bị lầm, có nhiều trường hợp dẫn đến mất tiền, thiệt hại nặng; nhiều trường hợp phải thưa kiện kéo dài. Những người mua căn hộ trên giấy dễ bị thiệt hại nhất, mất tiền mà chẳng có cơ sở khiếu kiện (nhất là trong bối cảnh giá vật tư tăng cao liên tục).
Khi trường hợp bất động sản thiếu minh bạch , Nhà nước cũng gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý thuế. Với một sản phẩm căn hộ trước khi người cuối cùng dọn vào ở để bán chuyển tay qua rất nhiều lần nhưng Nhà nước không thể quản lý và thu thuế được.
II. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước tổ chức thực hiện quy trình, quy định cụ thể, chế độ công khai minh bạch công bố thông tin
Để giải quyết những vấn đề bất ổn về thị trường bất động sản hướng đến sự phát triển bền vững, Luật kinh doanh bất động sản đã ra đời, có hiệu lực thi hành từ 1-1-2007. Ngoài ra hàng loạt biện pháp đã và đang được triển khai: hình thành các sàn giao dịch bất động sản, xây dựng đội ngũ môi giới bất động sản chuyên nghiệp được đào tạo kỹ lưỡng và phải có chứng chỉ hành nghề. Thông tư 13/2008/TT-BXD của Bộ Xây dựng ngày 25-5-2008 đã cụ thể hóa những chủ trương này, hướng dẫn cụ thể việc bắt chủ đầu tư phải công bố dự án và bán thông qua sàn giao dịch bất động sản , hướng dẫn quy định một số thông tin về bất động sản. Mới đây, ngày 2-6, Bộ xây dựng đã ban hành thông tư 14/2008/TT-BXD hướng dẫn tiêu chí đánh giá, phân hạng chất lượng nhà chung cư. Đây thực sự là những tín hiệu rất đáng mừng cho thị trường bất động sản. Thông qua sàn giao dịch bất động sản, người mua và người bán sẽ được cung cấp những thông tin về bất động sản rõ ràng, minh bạch hơn; được tư vấn về giá cả, nhất là về các thủ tục, giấy tờ liên quan cho cả 2 bên khách hàng. Điều này đòi hỏi đội ngũ môi giới và quản lý sàn giao dịch bất động sản phải nâng cao trách nhiệm trong việc tư vấn các vấn đề cụ thể cho người mua, đảm bảo thông tin đầy đủ, chính xác, công khai và minh bạch, đảm bảo quyền lợi tối đa cho khách hàng. Như thế, tự người dân sẽ thấy được lợi ích và sự cần thiết phải giao dịch mua bán bất động sản qua sàn.
Tại Hoa kỳ, những người đã qua khóa đào tạo, có chứng chỉ hành nghề kinh doanh bất động sản, ít nhất phải có chứng nhận làm tại 1 điểm kinh doanh bất động sản (sàn giao dịch bất động sản) thì phải trở về cơ sở đào tạo học thêm một khóa ngắn ngày (3 – 6 tháng), khi tốt nghiệp mới đủ điều kiện để được cấp phép mở sàn giao dịch bất động sản, tính minh bạch của thị trường bất động sản sẽ tăng lên. Đây là yếu tố góp phần hoàn thiện môi trường pháp lý giúp Nhà nước quản lý thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh và hiệu quả.
Củng cố việc tổ chức đăng ký bất động sản và giao dịch đảm bảo.
Công khai thông tin, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai trên các phương tiện thông tin đại chúng như internet, trang web của các cơ quan chức năng ngành xây dựng ; các báo, đài phát thanh, truyền hình…minh bạch hóa thị trường bất động sản Việt Nam.
Nhà nước cần củng cố, ban hành văn bản pháp luật về quy định, quy trình công bố thông tin. Cán bộ, tổ chức làm sai là có vấn đề, thông qua việc tổ chức thực hiện công khai và minh bạch thông tin có liên quan đến thị trường bất động sản Việt Nam, sẽ hạn chế nhiều tiêu cực phát sinh.
Thực hiện cụ thể chế độ công khai minh bạch, công bố thông tin là một trong những yếu tố quan trọng mời gọi đầu tư, kể cả nhà đầu tư nước ngoài (FDI).